یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی رئیس جمهوری آینده ایران بهبود وضعیت اقتصاد و معیشت مردم ایران است. اما آیا در پی پیروزی هر یک نامزدهای احراز صلاحیت شده و حتی پیروزی فرضی آن دسته‌ای که رد صلاحیت شدند، راهکارهایی عملی برای رفع مشکلات اقتصاد ایران اعم از رکود، تورم و بیکاری وجود دارد؟ یورونیوز در همین راستا مجموعه گزارش‌هایی را در گفتگو با استادان دانشگاه، حقوقدانان و فعالان اقتصادی منتشر خواهد کرد.
در نخستین گزارش با محمد مهدی بهکیش، استاد پیشین اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران گفتگویی داشتیم. دکتر بهکیش بیش از سه دهه دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی بوده است. این استاد دانشگاه حدود ۲۰ سال رییس اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا بوده و از سال ۱۳۹۳ ریاست شورای رؤسای آن اتاق بازرگانی را بر عهده دارد.
این اقتصاددان معقتد است که در انتخابات پیش رو اگر علم اقتصاد بر سیاست برتری یابد، می‌تواند چالش‌های حال حاضر ایران را به سوی روند بهبودی پیش برد و البته همزمان رئیس جمهوری آینده باید از راه و رسم مراوده با جهان مطلع باشد.
این استاد پیشین دانشگاه معتقد است که اقتصاد ایران باید بین‌المللی بشود و برای این موضوع لازم است فضای باثباتی برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فراهم شود. محمد مهدی بهکیش می‌گوید: «بزرگترین عاملی که اقتصاد ایران از کمبودش رنج می‌برد، سرمایه‌گذاری است. برای این که شرایط اقتصاد ما تغییر بکند باید محیطی آرام به وجود بیاید. حتی برای ایرانیان که در ایران هستند و ایرانی‌های مقیم خارج از کشور و در نهایت سرمایه گذاران خارجی. من همیشه پیشران پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بوده‌ام.»
تولید رقابتی یا یارانه و پول پاشی؟
سوال مهم دیگری که مطرح می شود این است که در کوتاه زمان باقی مانده تا انتخابات، در زمینه اقتصادی هر کدام از نامزدها باید روی چه چیزی تاکید و آن را تشریح کنند؟
آقای بهکیش معتقد است که «رقابت» مهم‌ترین موضوع اقتصادی جامانده در دهه‌های اخیر است. وی می‌گوید: «برخلاف تبلیغ و تمرکز روی مساله رقابت» اغلب نامزدها تمرکزشان را به غلط روی «پول پاشی» قرار داده‌اند.
این چهره دانشگاهی می‌افزاید :«آن نامزدهایی که می‌خواهند پول و یا یارانه بیشتری به شهروندان بدهند باید همزمان توضیح بدهند منبع آن به غیر از راه تولید چه خواهد بود؟ تنها راهی که بتوان به مردم کمک کرد باید محیطی ایجاد کرد که سرمایه‌گذاری بتواند صورت بگیرد. آن هم سرمایه‌گذاری در بخش غیردولتی و صرفا خصوصی. چرا که معتقدم تنها در این بخش است که می‌توان از موهبت‌های رقابت بهره برد.»
به اعتقاد محمد مهدی بهکیش زمینه‌سازی برای ترویج رقابت سالم می‌تواند خودبه‌خود عامل نجات اقتصاد ایران از شرایط فعلی باشد.
او توضیح می‌دهد: «رقابت مکانیسمی است که بدون هزینه محسنات بسیاری را برای اقتصاد به وجود می آورد. رقابت قیمت‌گذاری را بدون هزینه و به درستی برای ما انجام می‌دهد. رقابت توزیع منابع را به درستی انجام می‌دهد. رقابت به آنهایی که امکانات بهتر ذهنی و مالی دارند اجازه می‌دهد تا بتوانند سرمایه‌گذاری بهتری بکنند. بنابراین رقابت موهبتی بسیار بزرگ برای اقتصاد است.»
بهکیش می‌گوید: «خوبست نامزدها بتواند بدرستی روی رقابت تاکید بکند. زیرا جامعه بدرستی موهبت‌های رقابت را نمی‌شناسد. توضیح بدهند که چرا قیمت‌گذاری بد است و چرا بهتر است تا مسایل را رقابتی کنیم. این مهم تا به حال صورت نگرفته است. چون که معتقدم با ایجاد رقابت می‌توان اقتصاد را از ورطه کنونی نجات داد. چرا که رقابت سرمایه‌گذاری را تسهیل می‌کند. مصرف منابع را بهینه می‌کند. اگر این اتفاقات نیفتند اقتصاد ما حرکت مناسبی نخواهد کرد.»
