ایتالیا در زمینه بازیافت زباله، هم برای زباله‌های شهری و هم برای زباله‌های بسته‌بندی، در میان کشورهای اروپایی پیشرو است و با نرخ بازیافت 72 درصدی زباله‌ها، بسیار بالاتر از میانگین 58 درصدی اتحادیه اروپا قرار گرفته است.
بر اساس گزارش «Early Warning Report 2023» که توسط کمیسیون اروپا و آژانس حفاظت محیط‌زیست اروپا منتشر شده است، ایتالیا در زمینه بازیافت زباله، هم برای زباله‌های شهری و هم برای زباله‌های بسته‌بندی، در میان کشورهای اروپایی پیشرو است. این گزارش در حاشیه کنفرانس ملی صنعت بازیافت در میلان ارائه شده و نرخ بازیافت زباله‌های ویژه و شهری در ایتالیا در سال 2022 را 72 درصد اعلام کرده که بالاتر از میانگین 58 درصدی اتحادیه اروپا است.
گزارش مذکور عملکرد 19 بخش بازیافت را بررسی می‌کند. بازیافت بسته‌بندی عملکرد بسیار خوبی داشته است و نرخ بازیافت زباله‌های بسته‌بندی در سطح پیشرفتهای قرار دارند به گونه‌ای که ایتالیا با بازیافت 10.5 میلیون تن زباله بسته‌بندی در سال 2022، به میزان 2 درصد بالاتر از هدف‌گذاری تعیین شده اتحادیه اروپا برای سال 2030 قرار گرفته است. این کشور همچنین در بخش زباله کاغذ، شیشه و فولاد با نرخ بازیافت 81 درصد پیشتاز است تا جایی که بسته‌بندی‌های چوبی با نرخ بازیافت 63 درصدی، به بیش از دو برابر هدف 30 درصدی اتحادیه اروپا برای سال 2030 رسیده است. 97 درصد از مواد چوبی بازیافتی در ایتالیا به تخته‌های خرده چوب تبدیل می‌شوند که در صنعت مبلمان و دکوراسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسته‌بندی‌های آلومینیومی نیز نرخ بازیافت 74 درصدی دارند که بیش از هدف 60 درصدی اتحادیه اروپا برای سال 2030 است. در ایتالیا تنها آلومینیوم ثانویه از بازیافت تولید می‌شود. عملکرد بخش‌های مصالح ساختمانی و تخریبی نیز خوب است و نرخ بازیافت آنها به 80 درصد رسیده است که بالاتر از هدف 70 درصدی اتحادیه اروپا است. همچنین، 178 هزار تن روغن معدنی استفاده شده بازیافت شده است که از میانگین 61 درصدی اتحادیه اروپا بیشتر است. ایتالیا در زمینه بازیافت قراضه آهنی نیز در اروپا پیشتاز است (18.6 میلیون تن در سال 2022) که با آن بخش مهمی از فولاد خود را تولید می‌کند. در مقابل، نرخ بازیافت بسته‌بندی‌های پلاستیکی 48.6 درصد است که کمتر از هدف 50 درصدی اتحادیه اروپا برای سال 2030 است. نرخ جمع‌آوری بطری‌های PET نیز 68 درصد است که کمتر از هدف 77 درصدی اتحادیه اروپا برای سال 2030 است.
با وجود پیشرفتهای مورد اشاره، همچنان زمینه‌های زیادی برای بهبود وجود دارد. ایتالیا باید برای جبران عقب‌ماندگی‌های موجود در برخی بخش‌ها، مانند تجهیزات الکترونیکی مصرفی (RAEE)، توسعه بخش‌های جدید مانند بازیافت باتری‌ها، پنل‌های خورشیدی، تقویت بازار مواد اولیه ثانویه و توسعه برخی نوآوری‌ها مانند بازیافت مواد شیمیایی و پلاستیک‌ها تلاش کند. وضعیت بازیافت تجهیزات الکترونیکی مصرفی هنوز بحرانی است و نرخ بازیافت آن 34 درصد است که کمتر از هدف 65 درصدی برای سال 2030 است. نرخ بازیافت باتری‌ها و شارژرهای قابل حمل نیز 33.5 درصد است که اندکی کمتر از هدف‌گذاری تعیین شده است.
در حال حاضر بازار مواد اولیه ثانویه با چالش‌هایی از جمله تنش‌های بین‌المللی و نوسانات قیمت روبرو است. برای برخی مواد مانند قراضه شیشه یا آهن، تقاضای زیاد وجود دارد و مزیت اقتصادی واضح است، با وجود اینکه جهش ناگهانی قیمت قراضه شیشه باعث مشکلاتی برای این بخش شده است. لازم به ذکر است ایتالیایی‌ها در کنار آلمانی‌ها، بیشترین میزان بازیافت بسته‌بندی در اروپا را با 160 کیلوگرم در سال به ازای هر نفر دارند.
